Развіццё пісьменнасці, літаратуры і мастацтва на беларускіх землях у IX –першай палове XIII стст.

У цеснай сувязі з дзяржаваўтваральнымі працэсамі на Беларусі у 9 – 13 стст. ішло развіццё культуры. Найбольш яскравым праяўленнем гэтага боку грамадскага жыцця стала прынняцце і распаўсюджванне хрысціянства.
Першыя славянскія супольнасці, якія рассяліліся на Беларусі – крывічы, дрыгавічы і радзімічы - вызнавалі язычніцкую рэлігію. Гэта забліжала іх з балтамі і, верагодна, стала адной з прычын з’яўлення прадзяржаўных утварэнняў з поліэтнічным насельніцтвам – Полацкага і Тураўскага княстваў.
Увядзенне хрысціянства садзейнічала развіццю культуры на беларускіх землях. Вышэйшым узорам старажытнарускай культуры з’яўляецца манументальная архітэктура. З прыняццем хрысціянства бярэ пачатак каменна-цяглянае будаўніцтва, узвядзенне манументальных культавых пабудоў. На пачатковым этапе беларускія дойліды пераймалі візантыйскія архітэктурныя формы, потым іх пераасэнсавалі ў адпаведнасці са сваімі мастацкімі густамі, традыцыямі.
Культура старажытных беларускіх зямель мае шмат агульнага з культурай іншых усходнеславянскіх народаў. Гэтае агульнае выяўляецца ў стылі,кампазіцыі,спосабе ўпрыгажэння арнаментам прадметаў прыкладнога мастацтва.
Найбольш яскрава гэта выявілася ў матэрыяльнай і духоўнай культуры Полацкай зямлі. У IX - XIII стст.
У Полацку квітнела высокая раннефеадальная культура, развівалася пісьменства, вялося летапісанне, шырока распаўсюджваліся рамёствы - кавальскае, ювелірнае, гарбарна-шавецкае, дрэваапрацоўчае, кастарэзнае, ганчарнае. Полацк уплываў на гаспадарчае і культурнае развіццё суседніх неславянскіх народаў.
 

Вялікае значэнне ў лёсе Старажытнай Русі, у тым ліку і яе заходніх зямель, мела прыняцце у 10ст. хрысціянства. Яно спрыяла ўмацаванню больш развітых грамадскіх адносін, чым першабытнаабшчынныя, дапамагала пераадолець перажыткі племянной адасоблеенасці, садзейнічала ўздыму культуры, пісьменнасці, умацаванню міжнародных сувязей.
Пры ўсёй агульнасці культуры Кіеўскай Русі(мова, вера і інш.) на тэрыторыі сучаснай Беларусі яна мела свваю спецыфіку, свае адметныя асаблівасці. Найбольш яскрава яны выявіліся ў культуры Полацкай зямлі, дзе ўжо ў пачатку 12ст. склаліся самабытныя школы дойлідства, жывапісу, пластыкі, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.
Такім чынам, багатая, яскравая і шматгранная культура беларускіх зямель у 9- першай палове 13стст. стаяла у шэрагу перадавых культур свайго часу, была часткай усходнеславянскай культуры.