Алаіза Сцяпанаўна Пашкевіч

Імя Алаізы Сцяпанаўны Пашкевіч (Цёткі) (1876-1916) стаіць у шэрагу пачынальнікаў навейшай беларускай літаратуры. Творы яе, як і творы Я. Купалы, Я. Коласа, М. Гарэцкага, М. Багдановіча, А. Гаруна, з'яўляюцца хрэстаматыйнымі. А. Пашкевіч на працягу сваёй творчасці карысталася некалькімі псеўданімамі: Цётка, Гаўрыла, Гаўрыла з Полацка, Крапіўка, Мацей Крапіўка — так былі падпісаны яе шматлікія паэтычныя і празаічныя творы, а пад псеўданімам М. Крапівіха яна выступала як акторка ў тэатры I. Буйніцкага. Аднак трывала замацаваўся ў літаратуры, арганічна зліўся з воблікам пісьменніцы псеўданім Цётка (так празваў яе сусед-зямляк Вацлаў Іваноўскі). Упершыню гэты псеўданім быў ужыты ў «Першым чатанні для дзетак-беларусаў», і пераважна ім карысталася пісьменніца ў апошнія гады творчай дзейнасці.
Цётка нарадзілася 3 ліпеня 1876 г. у в. Пешчына недалёка ад Ліды (цяпер Шчучынскі раён Гродзенскай вобласці) у дробнай шляхецкай сям'і. «3 прычыны таго, што ў сям'і дзяцей было многа, а бацькі мусілі шмат працаваць, Алаізу трохлетнім дзіцянём, разам з яе малодшым братам, аддалі гадаваць дзядам Пашкевічам (бацька бацькі паэткі), якія жылі ў фальварку Тарэсін сярод густых лясоў у пяці вярстах ад зямлі бацькоў»1. Бацькі ж стала жылі ў маёнтку Стары Двор, які прыдбалі неўзабаве па нараджэнні Алаізы. У бабулі «Лізенька», як пяшчотна яе называлі ў сямейным коле, навучылася чытаць і пісаць па-польску, бо сям'я была каталіцкага веравызнання.